یدالله ملکی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی شاخص، درباره وضعیت آب استان اظهار کرد: برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی و کمبود منابع آب مورد نیاز بخش صنعت و خدمات استان یکی از مشکلات کنونی در حوزه آب است.
وی افزود: کمبود اعتبار طرح‌های توسعه منابع آب استان و طولانی شدن مدت زمان اجرای طرح‌ها از جمله طرح آبرسانی از سد طالقان به استان قزوین و کاهش کیفیت منابع آب شرب به استان، به ویژه در منطقه آبیک و ضرورت ایجاد شبکه آلودگی سنجی منابع آب از دیگر مشکلات حوزه آب استان است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای قزوین درباره ذخایر آبی استان ابراز کرد: منابع آب استان شامل ۶۱۷ میلیون مترمکعب منابع آب سطحی از جمله سهمیه آب طالقان و رودخانه‌های خررود، ابهر رود و حاجی عرب و هزار و ۹۹۲ میلیون متر مکعب منابع آب زیرزمینی است که به طور کلی ۲۴ درصد منابع آب استان منابع آب سطحی و ۷۶ درصد آن منابع آب زیرزمینی هستند.
وی تاکید کرد: بر اساس گزارش سازمان زمین شناسی در سنوات اخیر میزان فرونشست دشت قزوین در برخی نقاط ۲۴ سانتی‌متر اعلام شده ولی نتایج مطالعات اخیر شرکت آب منطقه‌ای کاهش میزان فرونشست استان را نشان می‌دهد.
این مقام مسئول درباره وضعیت بارش‌های یک سال اخیر، گفت: میزان بارندگی استان در سال آبی جاری ۲۳۴٫۲ میلی متر است که این رقم در سال گذشته به ۲۷۱٫۴ میلی متر رسیده، بنابراین میزان بارندگی ۳۷٫۲ میلی متر معادل ۱۳٫۷ درصد کاهش یافته است.
وی ادامه داد: با بررسی تغییرات تراز آب زیرزمینی در سال آبی ۹۲-۹۳ مشخص شده که افت آبخوان در سال آبی مورد نظر ۱٫۶۸ متر بوده است که با انجام اقدامات تعادل بخشی و جلوگیری از برداشت‌های غیر مجاز این مقدار در سال آبی ۹۸-۹۹ به ۰٫۰۱ متر کاهش یافته و روند افت آبخوان تقریبا متوقف شده است.
میزان مصرف آب کشاورزی از منابع آب سطحی و زیرزمینی ۹۱ درصد است
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای قزوین تاکید کرد: از سال ۱۳۹۳ تاکنون با اجرای طرح تعامل بخشی سه هزار و ۱۳۴ حلقه چاه غیر مجاز و فاقد پروانه شناسایی، پر و مسلوب المنفعه شده که موجب صرفه جویی ۴۲۰ میلیون متر مکعب از منابع آب زیرزمینی شده است و همچنین از اضافه برداشت ۳۳۱ حلقه چاه مجاز جلوگیری به عمل آمده که صرفه جویی معادل ۵۵ میلیون متر مکعب را ایجاد کرده است.
ملکی بیان کرد: مهمترین طرح‌های تامین آب استان شامل سد مخزنی نهب و شبکه آبیاری آن به میزان ۱۱۰ میلیون مترمکعب به منظور تامین آب کشاورزی، تغذیه مصنوعی و زیست محیطی با هدف ذخیره جریانات نابهنگام سیلابی رودخانه خررود، مدیریت بهره‌برداری از منابع آب با هدف حفظ و بهبود آبخوان دشت قزوین، توسعه شبکه‌های مدرن آبیاری و کشاورزی و افزایش راندمان آبیاری است.
این مقام مسئول گفت: اقدامات انجام شده برای سد مخزنی بالاخانلو به میزان ۱۵.۴ میلیون مترمکعب با هدف تامین بخشی از نیاز شرب پنج شهر بوئین‌زهرا، سگزآباد، دانسفهان، شال، اسفرورین و ۳۰ روستای منطقه بویین زهرا، بهبود آبیاری چهار هزار و ۲۰۰هکتار از اراضی تلفیقی موجود، تغذیه مصنوعی آبخوان منطقه، کنترل سیلاب‌ها و حفظ محیط زیست از دیگر تمهیدات انجام شده است.
وی افزود: طرح آبرسانی از سد طالقان برای استان قزوین با هدف تامین کمبود آب شرب به میزان ۶۰ میلی متر مکعب در سال برای بیش از ۸۰ درصد جمعیت استان تا افق ۱۴۲۵ از دیگر برنامه‌ریزی‌های انجام شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای قزوین بیان کرد: براساس آخرین آمار، میزان مصرف آب کشاورزی از منابع آب سطحی و زیرزمینی ۹۱ درصد، بخش صنعت چهار درصد و مصرف آب شرب و بهداشت پنج درصد است.
ملکی اذعان کرد: با توجه به بارش‌های اندک و نیاز به آبیاری در بخش کشاورزی، با کاهش منابع آب سطحی و زیرزمینی مواجه خواهیم بود که باید مدیریت و صرفه‌جویی ویژه‌ای برای بخش کشاورزی برنامه‌ریزی شود.
عمده منابع آبی استان منحصر به آب‌های زیرزمینی است
این مقام مسئول گفت: واقع شدن استان قزوین در یک منطقه کم آب صنعتی و در نزدیکی پایتخت، وجود درخواست‌های فراوان استقرار واحدهای مختلف و تمرکز جمعیت اهمیت مدیریت منابع آب در استان قزوین را نمودار می‌سازد و اکنون عمده منابع آبی استان منحصر به آب‌های زیرزمینی است.
وی ادامه داد: افت شدید آب در سفره‌های آب زیرزمینی باعث خشک شدن بسیاری از چشمه‌ها، قنوات و چاه‌ها و از بین رفتن کیفیت سفره آب زیرزمینی شده است که متاسفانه عدم آگاهی مصرف‌کنندگان و سایر ذینفعان منابع آب، زیرزمینی از شرایط نامطلوب منابع آب زیرزمینی و برداشت بی‌رویه باعث شده که دشت قزوین دارای بیلان منفی شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای قزوین عنوان کرد: چنانچه این روند ادامه یابد و چاره اندیشی درستی صورت نگیرد در آینده با معضلات بزرگی روبرو خواهیم شد چراکه برداشت بی‌حساب و کتاب آب‌های زیرزمینی باعث کاهش آب دهی چاه‌ها، چشمه‌ها و قنوات می‌شود.
ملکی ابراز کرد: کف شکنی چاه‌ها و افت سطح آب زیرزمینی و پیرو آن تغییرات کیفی مرتبط، شور شدن تدریجی سفره، عوارض منفی ناشی از نشست زمین، کاهش ظرفیت حجم مخزن طبیعی، ایجاد محدودیت در مصارف کشاورزی، صنعت و شرب و افزایش هزینه‌های تامین انرژی مثل برق و سوخت از دیگر پیامدهای برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی است.
این مقام مسئول بیان کرد: در کنار این مشکلات اثرات تغییر اقلیم که عوارض خود را به شکل تغییر در کمیت و کیفیت بارش‌ها و افزایش دما و نیاز آبی نشان داده است هم موجب تشدید مشکلات فعلی خواهد شد.
وی افزود: استان قزوین در محدوده دو حوزه آبریز درجه یک دریای مازندران و فلات مرکزی و درجه دو سفید رود و دریاچه نمک گرفته است؛ از مساحت کل استان حدود ۴۳۷۳٫۵۶ کیلومترمربع در حوزه آبریز درجه یک دریای مازندران و درجه دو سفید رود واقع شده است که شرکت آب منطقه‌ای قزوین متولی محدوده‌های مطالعاتی طالقان_الموت و منجیل است.
ملکی با اشاره به اینکه عمده منابع آب سطحی استان در بخش شمالی آن یعنی حوزه رودخانه شاهرود قرار دارد، اضافه کرد: رودخانه‌های موجود در استان قزوین بنابر حوضه آبریز به دو دسته تقسیم می‌شوند که در شمال استان دو رودخانه طالقان رود و الموت رود و چند شاخه فرعی دیگر پس از پیوستن به هم، رودخانه شاهرود را تشکیل می‌دهند که این رودخانه نهایتا به دریاچه سد سفیدرود می‌رسد.
این مقام مسئول عنوان کرد: در جنوب نیز رودخانه‌های خررود، ابهررود و حاجی عرب و چندین شاخه فرعی دیگر از جمله حلال رود پس از آبیاری دشت قزوین وارد تالاب الله آباد در مرز استان‌های قزوین و البرز می‌شوند که پس از الحاق رودخانه کردان و چند شاخه فرعی در این تالاب، خروجی آن‌ها در استان البرز، رودخانه شور را تشکیل می‌دهد و نهایتاً وارد دریاچه نمک قم می‌شود که همچنین عمده منابع آب زیرزمینی استان در دشت آبرفتی و عظیم قزوین قرار دارد.
هدف احداث سد مخزنی نهب ذخیره جریانات سیلابی رودخانه خررود است
وی ادامه داد: سد مخزنی نهب با هدف ذخیره جریانات نابهنگام سیلابی رودخانه خررود، مدیریت بهره‌برداری از منابع آب با هدف حفظ و بهبود آبخوان دشت قزوین، توسعه شبکه‌های مدرن آبیاری و کشاورزی، افزایش راندمان آبیاری حجم آبی معادل ۱۱۰ میلیون متر مکعب را برای مصارف کشاورزی، تغذیه مصنوعی و زیست محیطی است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای قزوین گفت: همچنین با احداث سد مخزنی شبکه آبیاری مدرن نهب، ارتقا راندمان آبیاری صرفه‌جویی به میزان ۹۰ میلیون مترمکعب در منابع آب زیرزمینی اتفاق می‌افتد.
ملکی اذعان کرد: سد مخزنی بالاخانلو نیز با هدف تامین بخشی از نیاز شرب پنج شهر بوئین زهرا، سگزآباد، دانسفهان، شال، اسفرورین، ۳۰ روستای منطقه بویین زهرا، بهبود آبیاری چهار هزار و ۲۰۰ هکتار از اراضی تلفیقی موجود، تغذیه مصنوعی آبخوان منطقه، کنترل سیلاب‌ها، حفظ محیط زیست حجم آبی معادل ۱۵.۴ میلیون متر مکعب برای مصرف استان است.
این مقام مسئول یادآور شد: استان دارای سدهای نهب و بالاخانلو است که این سدها در حال اجرا هستند و البته اگرچه از نظر موقعیت جغرافیایی این سد در استان قزوین واقع نشده است اما باز هم استان از سد طالقان تخصیص آب دارد.
وی در پایان گفت: مطالعات اجرای سد مخزنی بورمانک در محدوده مطالعاتی منجیل جهت تامین آب صنعت و کشاورزی منطقه انجام شده که اجرایی شدن آن منوط به اخذ مجوزهای مربوط به تخصیص آب از وزارت نیرو و اخذ ردیف اجرایی و تامین اعتبار آن است.
انتهای پیام/۱۷۰۰
