مریم شهبازی در گفتوگو با خبرنگار اجتماعی شاخص، با اشاره به جایگاه و اهمیت پوشش گیاهی و درخت در زندگی امروز اظهار کرد: پوشش گیاهی نقشهای مهمی در پالایش هوا، خاک، جلوگیری از فرسایش خاک و پدیده ریزگرد و بیابانزایی، برقراری تعادل در اکوسیستمهای طبیعی و انسان ساخت با سایر موجودات از جمله جانوران، میکروارگانیسمها و در نهایت از نظر منظر و زیبایی شناختی برای انسان دارد.
وی افزود: افزايش گازهای گلخانهای منجر به تغييرات اقليمی و گرمايش جهانی شده و آثار زيانباری بر حيات انسان بر روی كره زمين گذاشته است به طوری که حدود ۹۰ درصد زیست توده(منبع تجدیدپذیر انرژی) در جنگلهای کره زمین قرار دارد که تولید سالیانه این زیست توده در جنگلها بالغ بر حدود ۵۰ میلیارد تن میشود و این مقدار تولید بیش از تولیدات سایر رویشگاهها از جمله مراتع و استپها، اراضی زراعی و کشاورزی است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: برای این مقدار تولید عظیم سالیانه زیست توده نیز میلیونها لیتر گاز کربنیک مصرف و میلیونها لیتر اکسیژن از طریق گیاه به هوا پس داده میشود؛ گیاهان به عنوان موجودات فتوسنتزکننده، میلیونها لیتر گاز کربنیک مصرف میکنند و میلیونها لیتر اکسیژن از طریق آنها به هوا بازگردانده میشود و با کاهش دمای هوا نقش مهمی در تلطیف هوا و قابل زیست کردن آن برای انسان ایفا میکنند.
وی اضافه کرد: دی اكسيدكربن عمدهترين گاز گلخانهای است كه پوشش گیاهی و به ویژه درختان شهری در جلوگيری از انتشار، جـذب و ترسـيب كـربن اتمــسفری در زیستتوده و خاک، یعنی روند ذخیره کربن موجود در هوا در خاک و گیاهان دارند.
تشدید بیماریهای تنفسی و اختلالات عصبی ناشی از آلایندگی کارخانجات
دانشیار گروه آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان تاکید کرد: در جهان امروز با گسترش صنایع و کارخانجات، احتراق سوختهای فسیلی و استفاده از ماشینها، میزان آلودگی هوا و خاک به شدت رو به افزایش است و پوشش گیاهی در رفع آلودگی نقشی اساسی بازی میکند چراکه قسمت اعظم سرب ناشی از احتراق مواد سوختی که به اتمسفر وارد میشود در بدن انسان موجب مسمومیت، کم خونی، بیماریهای تنفسی و اختلالات عصبی میشود.
وی تصریح کرد: گیاهان با جذب سرب از طریق شاخه و برگ و به خصوص ریشه، کمک مؤثری به کاهش آلودگی هوا میکنند درحالیکه برای رشد خود به آن نیاز ندارند؛ البته سطح برگ در این امر نقش مهمی دارد و از این نظر درختان پهن برگ نسبت به درختان سوزنی برگ برتری دارند.
شهبازی افزود: در حقیقت هرچه وسعت فضای سبز اطراف کارخانجات بیشتر باشد، اثر آلودگی سرب و سایر آلایندهها کاهش مییابد، به طوری که ۵۰۰ متر مربع فضای سبز میتواند ۷۰درصد از گاز دی اکسید گوگرد و ۲۷درصد اکسید نیتریک هوا را کاهش دهد.
عضو هیئتعلمی گروه آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی گرگان اذعان کرد: نقش مهم دیگر پوشش گیاهی کنترل پدیده ریزگرد است؛ متاسفانه مدیریت ناکارآمد منابع طبیعی در کشور و عدم توجه به حقابههای زیستی تالابها و دریاچهها موجب گسترش بیابانزایی و افزایش پدیده گرد و غبار در مناطق مسکونی و اطراف آن شده است.
وی یادآور شد: نتایج تحقیقات نشان میدهد در یک منطقه بدون درخت در هوای فضای شهری میزان متوسط سالیانه گرد و غبار ۸۵۰ میلی گرم در مترمکعب در روز و در حومه شهر به دلیل وجود فضای سبز، مقدار گرد و غبار کمتر از ۱۰۰ میلی گرم در روز گزارش شده است.
فقدان پوشش گیاهی عامل مهم تخریب خاک است
رئیس کارگروه تنوع زیستی اتحادیه انجمنهای علوم زیستی ایران ادامه داد: از سوی دیگر فقدان پوشش گیاهی در سطح زمین از عوامل عمده تخریب سطح خاک توسط باران و سایر عوامل فرسایشی مانند باد است، پوشش گیاهی مانعی برای برخورد قطرات باران به سطح خاک است چراکه برخورد باران به سطح خاک باعث جابجایی خاکدانهها و فرسایش خاک میشود که فرسایش خاک حاصلخیز فقر پوشش و نابودی آن را در پی دارد.
این فعال محیط زیست تاکید کرد: وقوع سیلابها، فرسایش آبی و بادی خاک و طوفانهای شن بیانگر عدم مدیریت در استقرار پوشش گیاهی درحوضههای آبخیز دارد؛ خاک جابجا شده در اثر سیلاب به مناطق فرودست انتقال یافته و بعد از خشک شدن خاک با حرکت باد جابجا شده و باعث وقوع پدیده ریزگرد، تخریب مناطق مسکونی و زراعتی و در نهایت پیشروی بیابان می شود.
وی بیان کرد: همچنین فقر پوشش گیاهی باعث کاهش ذخیره آب زیرزمینی در محل شده وآب به سرعت به سیلاب مخرب تبدیل میشود؛ از این رو پوشش گیاهی به عنوان زیستگاه حیات وحش نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است و جانورانی چون پرندگان، پستانداران، خزندگان ،حشرات و حتی میکروارگانیسمها را در خود جای میدهد.
شهبازی تصریح کرد: هریک از گونههای حیات وحش برای تغذیه، بقا و تولید مثل در زیستگاه خود، به صورتی به گونههای گیاهی وابسته هستند که با افزایش دوبرابری جمعیت انسانی در طی دهههای اخیر در کشور و در اثر اجرای طرحهای توسعه کشاورزی، صنعتی و شهرسازی و همچنین افزایش تعداد دام وابسته به مراتع بسیاری از پوششهای گیاهی طبیعی مورد هجوم قرار گرفته و تخریب شدهاند.
50 درصد جنگلها کاهش یافته است
عضو هیئتعلمی گروه آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی گرگان با بیان اینکه حیات وحش به ناچار به سمت زیستگاههای دور دستتر مهاجرت کرده و یا شکار شدهاند، افزود: فضای سبز در شهرها نیز در صورت توجه به استانداردهای محیطزیستی از جمله جمعیت، مساحت و تراکم، میتواند بعنوان يكی از مهمترين عناصر حيات و پايداری شهر و از جنبههای بهبود کیفیت زندگی و نشاط مردم اثرات بسیار مثبتی داشته باشد.
وی عنوان کرد: متاسفانه در طی یک دهه گذشته بیش از 55 درصد مراتع و 50 درصد جنگلها کاهش یافته است و به دلیل تغییر کاربری اراضی دو هزار و 300 گونه گیاهی انحصاری در معرض نابودی قرار دارد.
رئیس کارگروه تنوع زیستی اتحادیه انجمنهای علوم زیستی ایران در پایان گفت: باتوجه به اینکه جنگلهای ایران به جز نوار شمالی اکثراً در نواحی نیمه خشک و کم باران هستند باید مورد توجه، مراقبت و کشت دستی قرار گیرند تا نسلهای آینده نیز از خدمات اکولوژیکی آن بهرهمند شوند.
انتهای پیام/ 1300