به گزارش خبرنگار اقتصادی شاخص، در كشور ما كه اقتصاد اكثر خانواده‌های روستايی بر پايه كشاورزی و كشت محصولات بنا نهاده شده، آب نقش مهمی در معيشت اين اقشار ايفا می‌کند. گرچه کشت محصول به شیوه‌های سنتی بيشترين سهم مصرفی آب در بخش كشاورزی را به خود اختصاص داده اما دولت باید برنامه‌ریزی و مدیریت لازم را داشته باشد تا بتواند باری از دوش این قشر زحمتکش بردارد.
روستای عمقین در بخش طارم سفلی با جمعیتی بالغ بر 350 نفر، یکی از شمالی‌ترین روستاهای استان قزوین به شمار می‌رود؛ این روستا بیشترین مساحت را از نظر تراکم اراضی در این بخش دارد اما ضعف زیرساخت‌ها در زندگی باعث شده تا هر روز شاهد کوچ اجباری برخی از این سکنه از روستا به سمت شهرها و حاشیه شهرها باشیم.
کمبود آب و تشنگی مزارع کشاورزی روستای عمقین در حالی است که این روستا از چندین چشمه‌سار و رودخانه برخوردار است و در فصولی که در مزارع و باغات کشاورزی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، راهی سد سفید رود می‌شود.
پیشه مردمان این روستا دامپروری و کشاورزی است که باتوجه به نبود آب کشاورزی و هیچ حمایتی از سوی دولت، نباید انتظار داشت که آن‌ها در روستاها بمانند چراکه بسیاری از جوانان برای کسب درآمد و گذراندن معیشت مجبور هستند به شهرها رفته و در مشاغل کارگری به کار گرفته شوند.
کشاورزان روستای عمقین از کم‌آبی و بی‌توجهی به این قشر و در نهایت خشکی محصولات زارعی و باغی خود گلایه کردند.
این کشاورزان در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی شاخص، اظهار کردند: روستای عمقین در یکی از مناطق کوهستانی استان واقع شده که از آب‌های سطحی و چشمه‌ساران فراوانی برخوردار است اما به علت شیب زیاد، منبعی جهت ذخیره آب ندارد لذا در فصول گرم سال به بزرگترین معضل روستا تبدیل شده است.
آن‌ها افزودند: از آنجایی که این روستا 1450 متر بالاتر از سطح دریا واقع شده، احداث چاه نیمه عمیق و عمیق هم به منظور آبدهی پاسخگو نخواهد بود لذا این مشکلی است که ما چندین سال است با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنیم.
پیشنهاد طرحی که فقط به یک نامه ختم شد
این کشاورزان بیان کردند: 15 سال پیش با پیگیری‌هایی که شوراهای وقت روستا داشتند، دولت طرح آبخوان‌داری را برای رفع مشکل پیشنهاد داد و بنا شد که با خودیاری مردم این امر انجام شود.
آن‌ها ادامه دادند: بر اساس این طرح چند زمین از سوی مردم برای این امر اهدا شد و با 10 میلیون تومان کمک نقدی فضای لازم ایجاد شد اما متأسفانه هیچ حمایتی از طرف دولت انجام نشد لذا کار به صورت نیمه تمام رها شد.
این روستائیان با بیان اینکه بحث خشکسالی ممکن است به صورت چند سال متوالی وجود داشته باشد، ادامه دادند: بنا داشتیم آب را به قسمت‌هایی از روستا منتقل کنیم تا بتوانیم آب‌های روان و سطحی را ذخیره کرده و در فصول گرم و کم‌آبی از آن‌ها بهره‌مند شویم.
این کشاورزان ابراز کردند: متاسفانه پیشنهاد دولت در حد یک نامه باقی ماند و هیچ حمایت مالی نشد لذا اکنون با کمبود بارش‌ها و خشکسالی حاکم بر کل کشور باید طرح آبخوان‌داری در روستاهایی نظیر عمقین که از سطح شیب‌دار برخوردارند انجام شود تا مردم در این مواقع دچار تنش نشوند.
آن‌ها اذعان کردند: روستای عمقین باتوجه به وسعت مراتع رتبه اول را در صنعت دامپروری و کشاورزی در منطقه طارم دارد و اکنون با توجه به طرح‌های تشویقی دولت در جهت حمایت از مهاجرت معکوس بسیاری از جوانان شهرنشین به روستا بازگشته و به دامپروری و کشاورزی مشغول شدند لذا دولت باید زیرساخت لازم را برای اشتغال جوانان فراهم کند.
استفاده از جوی‌های چند صدساله قدیمی و سنتی باعث هدررفت آب است
این کشاورزان عنوان کردند: یکی از بزرگترین دلایل هدررفت آب کشاورزی استفاده از جوی‌های چند صدساله قدیمی و سنتی است که متأسفانه تاکنون کانال‌کشی و لوله‌گذاری نشده‌اند؛ تنها حدود 40 درصد از دو مسیر کانال‌کشی و مابقی به صورت نیمه‌کاره رها شده است لذا با کاهش شدید آب رودخانه‌ها، دیگر نهرهای سنتی کاربرد و امکانی برای انتقال آب از بند نهرها به زمین‌های زراعی ندارند.
آن‌ها بیان کردند: مزارع روستای عمقین نیاز به سد یا استخر خاکی دارد که با حمایت بخشدار پیشین بنا شد که ایجاد سدها و استخرهای خاکی توسط مردم و دیوارکشی، لوله‌گذاری و کارهای بنای استخر توسط منابع دولتی تامین شود که مردم در این راستا پیشگام بوده و به صورت خودجوش استخرها و سدها را ایجاد کردند.
این کشاورزان اظهار کردند: اکنون استخرهای خاکی آماده است اما چون در مسیر رودها واقع نشده نیاز به لوله‌کشی دارد لذا هیچ آبی وارد آن نشده بنابراین ادامه کار نیاز به هزینه دارد که از توان مردم خارج است اما اگر دولت پیشگام شود؛ مردم آمادگی دارند تا خودیاری لازم را در این مسیر داشته باشند.
آن‌ها با بیان اینکه استخرهای گلی تنها راهکار سنتی کشاورزان و باغداران روستای عمقین طارم است که در سال‌های خشکسالی به کار گرفته می‌شود، افزودند: اکنون مردم به این سمت حرکت کردند که استخرهای سنتی در مسیر رودخانه‌ها ایجاد می‌کنند.
این روستائیان ادامه دادند: با توجه به اینکه ساخت استخر به صورت اصولی انجام نمی‌گیرد نیز هدررفت آب بالاست و از طرفی چندین روز زمان می‌برد تا پر شود که به دلیل عدم لوله‌گذاری یا بتن‌ریزی نهرهای سنتی، همین حجم کم آب نیز در نهرها تبخیر می‌شوند.
این کشاورزان گفتند: عمقین در بالادست شهر سیردان واقع شده لذا مساعدت کردیم که 14 ساعت از آب را با در نظر گرفتن طول مسیر در اختیار آن‌ها قرار دهیم بنابراین برطرف شدن مشکلات آب کشاورزی عمقین گام مثبتی در جهت رفع مشکل کم‌آبی سیردان خواهد بود.
آن‌ها اظهار کردند: هشت جوی اصلی و 30 جوی فرعی در روستا وجود دارد که انتظار داریم حداقل جوی‌های اصلی لوله‌گذاری شوند تا از این طریق بتوانیم از هدررفت آب جلوگیری کنیم.
اهالی روستای عمقین اضافه کرد: طول برخی جوی‌های ما تا 5کیلومتر می‌رسد لذا اگر آب در طول روز که هوا گرمتر است بخواهد به انتها برسد با در نظر گرفتن فرونشست و تبخیر؛ حداقل یک پنجم آن از دست می‌رود اما لوله‌گذاری این مزیت را دارد که از فرونشست و تبخیر جلوگیری شود.
غفلت مسئولین در زیرساخت‌ها خسارت سنگینی به عمقین وارد کرده است
این کشاورزان با اشاره به مشکل کمبود آب شرب، ابراز کردند: حدود 2ماه است که شورای روستای عمقین در حال لوله‌گذاری مجدد از چشمه دیگری هستند تا منبع آب را تامین کنند و پاسخگوی نیاز مردم باشد.
آن‌ها اضافه کردند: آبخوان‌داری تنها راه نجات کشاورزان این روستا و شهر سیردان از بی‌آبی است؛ با این راهکار در فصولی که نیازی به آب کشاورزی نداریم آب را به مکانی هدایت می‌کنیم تا در تابستان و بهار بتوانیم از آن بهره‌مند شویم در غیر این صورت باید چاره‌ای برای لوله‌کشی، کانال‌کشی و یا استخر خاکی شود.
این کشاورزان بیان کردند: متاسفانه در این شرایط کم‌آبی و خشکسالی هیچ حمایتی از سوی جهاد کشاورزی برای کشاورزان نشده درحالی که لایه‌روبی نهرها و جوی های آب کشاورزی هم به صورت مقطعی می‌توانست میزانی از مشکلات را برطرف کند؛ متاسفانه غفلت مسئولین در ایجاد استخرهای لازم و لوله گذاری نهرهای سنتی برای سال‌های کم آبی در چند سال اخیر به اقتصاد کشاورزان روستای عمقین خسارت وارد کرده است.
ضرورت توجه جدی در ایجاد استخر و لوله‌گذاری نهرها
آن‌ها اذعان کردند: عمقین با توجه به برخورداری از پنج رودخانه؛ از نظر وسعت زمین جزو روستاهای پرتراکم در منطقه طارم محسوب می‌شود که با توجه به خاک حاصلخیز و آب‌وهوای آن ، در بسیاری از محصولات از جمله انواع حبوبات، سیب، گلابی، گیلاس، آلبالو، گردو، فندق، گندم، جو و یونجه موفق عمل کرده که متاسفانه اکنون تمام کشاورزان به دلیل کمبود آب با مشکل مواجه شده‌اند.
این کشاورزان ادامه دادند: علاوه بر مشکل کم‌آبی، اکنون چندین سال است که درختان گردوی روستای عمقین درگیر آفتی به نام "دارواش" شده‌اند که رفته‌رفته موجب خشک شدن درختان می‌شود و متأسفانه دولت تاکنون هیچ اقدامی انجام نداده و مردم دانش مقابله با این آفت را ندارند.
آن‌ها اذعان کردند: متاسفانه امسال بسیاری از مزارع زراعی ما بر اثر کم‌آبی و نرسیدن آب از بین رفته‌اند در حالی که امرار و معاش روستا از این طریق صورت می‌گیرد و ما گله‌مند هستیم اما با توجه به شرایط بحرانی کشور بارها پیشنهاد کردیم که اگر دولت پیش‌قدم شود، کشاورزان تعامل لازم را خواهند داشت.
این کشاورزان تصریح کردند: این مشکلی نیست که به سادگی بخواهیم از آن عبور کنیم چراکه ما از 15 سال پیش همچنان منتظر وعده‌های پوچی هستیم که تاکنون به سرانجام نرسیده لذا از این موضوع بسیار رنج می‌بریم.
آن‌ها در پایان بیان کردند: کشاورزان تامین کننده امنیت ارزش غذایی کشور محسوب می‌شوند که کوچکترین چالش در آن موجب آسیب خواهد شد لذا انتظار داریم که دولت از ما حمایت کند تا بتوانیم علاوه بر انجام رسالت خود، درآمدی برای خانواده‌های‌مان داشته باشیم.
به گزارش خبرنگار اقتصادی شاخص، اشتغالزایی روستایی می‌تواند گام روبه جلوی اقتصاد باشد اما در این مسیر باید بنگریم که چه قدم‌هایی در جهت توسعه، نوآوری این بخش برداشته شده چه بسا که ایجاد زیرساخت‌های لازم برای کار کشاورزی توقع چندانی در برابر کار با ارزش آن‌ها نخواهد بود.
لطف‌الله سیاهکلی، نماینده مردم قزوین در مجلس در این باره اظهار کرد: یکی از مشکلات مهم استان قزوین این است که رودخانه‌های استان در فصل بارش کنترل شده نیستند و این مهم نهرها را دچار بحران و کشاورزان را با چالش های جدی رو به رو می کند.
وی افزود: مردم برخی از مناطق استان قزوین با مشکل آب شرب رو به رو هستند و در این زمینه باید تدبیر جدی اتخاذ شود تا با بحران در زمینه کمبود آب شرب مواجه نشویم.
این مقام مسئول گفت: در زمینه آب کشاورزی، کانال کشی نهرها معیار بسیار مهمی است و انقلاب لوله باید در روستاها صورت بگیرد تا شاهد صرفه جویی هر چه بیشتر و استفاده بهینه از ذخایر آبی باشیم.
نماینده مردم قزوین، البرز و آبیک در مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: حتما باید پروژه‌های جدید در استان قزوین تعریف شود چرا که دولت همواره برای پروژه های نیمه تمام اعتبار دارد و باید از این ظرفیت به درستی استفاده کرد.
از آنجایی‌که ایران در کمربند خشک جهان واقع شده و عمدتا اقلیم گرم‌وخشک دارد انتظار می‌رود که پیش از وقوع بحران خشکسالی مدیریت لازم برای کنترل آن صورت گیرد در حالی که متاسفانه علی‌رغم اینکه در چند دهه اخیر شاهد خشکسالی‌های متوالی بودیم اما اقدامات چندانی برای مقابله با آن صورت نگرفته؛ یکی از راهکارهای مقابله با خشکسالی باور کم‌آبی است؛ شاید تاکنون مسئولین ما به این باور نرسیده‌اند تا پیش از بحران، اقدام کنند.
انتهای پیام/1003/گ/1
